İş Sağlığı ve Güvenliği Mühendisi olmak isteyenler, öncelikle mesleğin tanımını ve gerekliliklerini öğrenmelidirler. İSG Mühendisi, işyerindeki riskleri ve olası tehlikeleri tespit ederek, çalışanların sağlıklarını ve güvenliğini sağlamak için gereken önlemleri alır. Bu nedenle, bu mesleği icra etmek için, iş sağlığı ve güvenliği konusunda detaylı bir bilgiye sahip olmak ve buna göre eğitim almış olmak gereklidir.
Bunun için, öncelikle lisans programında İSG Mühendisliği eğitimi almak gerekiyor. Lisans programında temel İSG derslerinin yanı sıra, çalışma alanına özgü dersler de yer alır. Üniversitelerin İSG Mühendisliği programlarını inceleyerek, hangi derslerin verildiği ve hangi konulara odaklandıkları öğrenilebilir.
Ayrıca, lisans programını tamamladıktan sonra, sertifikasyon almak da gerekiyor. Bu sertifikalar, İSG Mühendisliği alanında uzmanlaşmaya ve nitelikli bir İSG Mühendisi haline gelmeye yardımcı olur.
İSG Mühendisleri, birçok farklı endüstride çalışma imkanına sahiptirler. Bunlar arasında inşaat, enerji, sağlık ve güvenlik, otomotiv, ulaşım ve lojistik gibi sektörler bulunur. İSG Mühendisleri için ortalama maaşlar ise ülkemizde 5000-7000 TL arasında değişmektedir. Kariyer yolunda ilerleyen İSG Mühendisleri, yönetici pozisyonlarına yükselebilirler.
Mesleğin Tanımı ve Gereklilikleri
İş Sağlığı ve Güvenliği Mühendisi, bir iş yerindeki çalışanların sağlığını ve güvenliğini korumak için çalışır. İSG Mühendisi, iş yerindeki tehlike ve riskleri belirleyerek bu tehlikeleri önleme yollarını araştırır ve uygular. Ayrıca, işçilerin güvenli çalışma koşullarını sağlamak için iş verenleri yönlendirir.
Bu meslekte çalışmak için, bir lisans derecesi gereklidir. İSG Mühendisleri ayrıca yetkinliklerini kanıtlayan sertifikalar da edinmelidirler. Örneğin, iş sağlığı ve güvenliği yönetimi sertifikası, tehlike analizi sertifikası veya iş sağlığı ve güvenliği teknikeri sertifikası gibi sertifikaları almak gerekebilir.
Ayrıca, İSG Mühendisleri, güncel iş sağlığı ve güvenliği yasaları ve düzenlemeleri hakkında bilgi sahibi olmalıdır. İş Sağlığı ve Güvenliği Mühendisleri genellikle inşaat, enerji, gıda ve ilaç endüstrilerinde çalışabilirler.
- İSG Mühendisinin görevleri:
- Tehlike ve risk analizi yapmak
- İş güvenliği yönetimi yapmak
- İşçi sağlığı ve güvenliği hakkında eğitim vermek
- İşyerindeki tehlikeleri önceden belirlemek ve risk kontrol planları oluşturmak
| Lisans Derecesi: | İSG mühendisliği, endüstri mühendisliği veya ilgili bir alanda bir lisans derecesi. |
| Sertifikalar: | İş sağlığı ve güvenliği yönetimi sertifikası, tehlike analizi sertifikası veya iş sağlığı ve güvenliği teknikeri sertifikası gibi yetkinliklerini kanıtlayan sertifikalar. |
Eğitim Yolu
İş Sağlığı ve Güvenliği Mühendisi olmak isteyenler için eğitim yolu oldukça önemlidir. Bu meslekte çalışmak için en az bir lisans derecesi ve belirli bir sertifikasyon gereklidir. İlgili lisans programlarını sunan üniversiteler iyi bir eğitim verirler ve bu programlar genellikle 4 yıllık bir eğitimi kapsar.
Ülkemizde İSG Mühendisliği programlarına sahip olan üniversiteler mevcuttur. İstanbul Teknik Üniversitesi, Ege Üniversitesi, Anadolu Üniversitesi, Ankara Üniversitesi, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü bu üniversiteler arasında yer alır. Bu programlarda zorunlu derslerin yanı sıra isteğe bağlı dersler de bulunmaktadır. Birçok üniversite sertifika programları sunmaktadır.
Bazı özel kuruluşlar tarafından da sunulan yüksek lisans programları vardır. İSG Mühendisliği yüksek lisans programlarında, işyeri sağlığı ve güvenliği konularında daha derin bir anlayışa sahip olunabilir.
Lisans Programı İçeriği
Lisans programındaki dersler, öğrencilere İş Sağlığı ve Güvenliği alanındaki temel bilgi ve becerileri hedefler. Bu kapsamda; iş sağlığı ve güvenliği yönetimi, risk analizi, işçi sağlığı ve güvenliği, çevre sağlığı, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatı gibi dersler bulunur. Ayrıca, İSG Mühendisliği alanına özgü dersler de programda yer alır. Tehlike analizi, risk yönetimi planlama, yangın güvenliği, işyeri ekipmanlarının güvenliği gibi dersler, öğrencilerin mesleklerinde uygulayacakları bilgileri içerir. Ayrıca, staj dönemi de lisans programının bir parçasıdır ve öğrencilere gerçek hayatta deneyim kazanma fırsatı sunar.
Temel İSG Dersleri
İş Sağlığı ve Güvenliği Mühendisliği eğitimi alırken, temel İSG dersleri de alınır. Bu derslerin amacı, İSG alanında temel bilgi ve becerileri edinmenizi sağlamaktır. Bu dersler, iş kazaları, iş sağlığı, risk yönetimi, tehlike kontrolü, işyeri hijyeni gibi konuları içerir. Temel İSG dersleri arasında, İSG hukuku, işyeri güvenliği, sağlık ve güvenlik yönetimi gibi dersler de bulunur.
Bu dersler sırasında, işyerlerindeki sağlık ve güvenlik risklerinin tespiti ve kontrol edilmesi, personel eğitimi, iş kazalarının önlenmesi, sağlık ve güvenlik planları hazırlama gibi konulara ağırlık verilir. Temel İSG dersleri, İSG Mühendisliği eğitiminin önemli bir parçasıdır ve mezunlar, işyerlerindeki sağlık ve güvenlik konularında etkin ve donanımlı bir şekilde çalışabilirler.
Çalışma Alanına Özgü Dersler
İş Sağlığı ve Güvenliği Mühendisliği programları, öğrencilere işyerlerinde sağlığı ve güvenliği sağlama konusunda bilgi ve beceriler kazandırmayı amaçlar. Bu nedenle, öğrencilere teorik ve pratik eğitimler verilir. Çalışma alanına özgü dersler, öğrencilerin ilgili sektördeki işlerinde kullanabilecekleri becerileri öğretmeyi amaçlar.
Bu dersler arasında tehlike analizi, risk değerlendirmesi ve yangın güvenliği gibi işyerinde sık karşılaşılan tehlike ve riskleri tanımlama ve yönetme konuları yer alır. Bu dersler, öğrencilerin kendilerini ve diğer çalışanları potansiyel risklerden koruma konusunda bilgi ve beceri kazanmalarını sağlar.
- Tehlike Analizi
- Risk Değerlendirmesi
- Yangın Güvenliği
Yüksek Lisans İmkanları
İSG Mühendisliği alanında yüksek lisans programları da mevcuttur. Bu programlarda önceki lisans eğitimi ile kazanılan bilgi derinleştirilerek, yeni bilgiler edinilir. İSG Mühendisliği yüksek lisans programları, alanın farklı konularına odaklanarak eğitim verirler. Programlar, genellikle risk yönetimi ve analizi, iş sağlığı ve güvenliği yönetimi, yangın güvenliği, çevresel riskler, çalışan sağlığı ve güvenliği gibi konuları ele alır.
Bu programların tamamlanması, kariyer imkânlarınızı daha da genişletebilir. Yüksek lisans derecesine sahip olan İSG Mühendisleri, işverenler tarafından öncelikli olarak tercih edilirler. Ayrıca, bu dereceye sahip olmak kariyerinizde yükselme fırsatlarını da artırabilir.
| İSG Mühendisliği Yüksek Lisans Programları | Üniversiteler |
|---|---|
| İş Sağlığı ve Güvenliği Mühendisliği Yüksek Lisans Programı | Hacettepe Üniversitesi, İTÜ, Gazi Üniversitesi |
| Çevre ve İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetimi Yüksek Lisans Programı | ODTÜ, İstanbul Üniversitesi, Ege Üniversitesi |
Bu programlar üniversitelere göre farklılık gösterse de, genel olarak İSG Mühendisliği alanındaki yönetmelikler, kanunlar, teknik ve teorik bilgiler ele alınır. İSG Mühendisliği yüksek lisans programlarında, diğer yüksek lisans programlarında olduğu gibi derslerin yanı sıra tez hazırlama aşaması da bulunmaktadır.
Sertifikasyon ve Muhtemel İşverenler
Bir İş Sağlığı ve Güvenliği Mühendisi olmak için alınması gereken bazı sertifikalar bulunmaktadır. Bunlar arasında OHSAS 18001, NEBOSH, ISO 14001, ISO 9001 ve ISO 45001 yer alabilir. Bu sertifikaların alımı, adayların mesleki becerilerini ve bilgilerini artırmalarına yardımcı olur.
İşverenler İSG Mühendisleri için belirli nitelikleri ararlar. Adayların İSG mevzuatı konusunda derinlemesine bilgi sahibi olmaları, tehlike analizi ve risk değerlendirme konularında becerikli olmaları, kalite yönetimine hakim olmaları, güçlü iletişim becerilerine sahip olmaları ve ekip çalışmasında iyi performans göstermeleri beklenir. Ayrıca, deneyimli adaylar tercih edilir.
Sektörde Önemli İşverenler
İSG Mühendisleri, endüstriyel tesislerde, sağlık kurumlarında, inşaat şirketlerinde, enerji sektöründe, petrol rafinerilerinde ve daha birçok sektörde istihdam edilebilirler. Tesislerin iş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemlerini planlamak, uygulamak ve denetlemek gibi görevleri bulunur. Bu bağlamda, İSG Mühendisleri, büyük şirketlerin insan kaynakları bölümlerinde istihdam edildikleri gibi, danışmanlık şirketleri tarafından da çalıştırılabilirler.
Özellikle madencilik ve inşaat sektörlerinde faaliyet gösteren firmalar gibi riskli bir ortamda çalışılan iş yerlerinde İSG Mühendislerine oldukça gereksinim duyulmaktadır. Bu alanlarda İSG Mühendisleri, işletme sahibiyle birlikte çalışarak çalışanların güvenliği için gerekli önlemleri alır.
İSG Mühendislerinin sorumlulukları arasında, çalışanların güvenliği için önlemlerin alınması, iş yerindeki risklerin tanımlanması, çalışanlara eğitim verilmesi, iş ekipmanlarının güvenliğinin sağlanması ve iş sağlığı ve güvenliği yönetim sisteminin izlenmesi yer alır.
Kariyer ve Maaş Beklentileri
İSG Mühendisleri, genellikle inşaat, madencilik, otomotiv, gıda, sağlık ve endüstriyel üretim gibi endüstrilerde çalışır. Bununla birlikte, İSG Mühendisleri hemen hemen tüm endüstrilerde çalışabilirler.
İSG Mühendisleri için maaşlar, tecrübe, pozisyon ve çalışılan endüstri gibi birçok faktöre bağlı olarak değişebilir. Ülkemizdeki ortalama maaş, tecrübeye ve çalışılan sektöre göre 6.000 TL – 12.000 TL civarındadır.
Büyük şirketlerde çalışan İSG Mühendisleri, daha yüksek maaşlar alabilirler. Ayrıca, İSG Mühendisleri, çeşitli iş teklifleri ve farklı sektörlerde çalışma şansına sahip oldukları için sektörden sektöre maaşların değişebileceğini unutmamak gerekir.
Kariyer İmkânları
İş Sağlığı ve Güvenliği Mühendisleri için kariyer imkânları oldukça geniştir. Genellikle, İSG Mühendisliği alanında başlangıç pozisyonu, Acemi İSG Mühendisi olarak adlandırılır. Bu pozisyonda yeni mezunlar veya daha az tecrübesi olan mühendisler ambalajlama, hazırlık işleri, çalışma alanının genel yönetimi ve raporlama gibi operasyonel süreçlerde yer alabilirler.
Bu noktadan sonra, İSG Mühendisleri şirketlerde geniş bir yelpazede ilerleme fırsatına sahiptirler. Nadir durumlarda, İSG Mühendisliği alanında yükseliş tamamen teknik yeterliliklere dayanabilir; ancak genellikle ilerleme, mühendislik yönetimi veya proje yönetimi tarzı pozisyonlara geçişle gerçekleşir.
Tüm sektörlerde İSG Mühendisleri için pozisyonlar vardır. Bununla birlikte, inşaat, madencilik, petrol ve gaz, kimya ve imalat endüstrilerinde İSG Mühendislerinin daha aktif bir rol aldığı bilinmektedir.
İSG Mühendisleri için bir diğer önemli kariyer yol, kendi işlerini kurmaktır. Mühendisler, işletmelerinde verimli ve etkili bir İSG yönetimi sağlamak için çözümler geliştirerek, danışmanlık hizmetleri sunabilirler.
İSG Mühendisleri için olası pozisyonlar arasında, İSG Koordinatörü, İSG Müdürü, İSG Başkanı veya İSG Danışmanı gibi pek çok farklı seçenek bulunmaktadır.
İşyeri Ortamı
İş Sağlığı ve Güvenliği Mühendisi olarak çalışanlar genellikle ofis ortamlarında bulunmaktadırlar. Ancak bazen sahada çalışma yapmak da gerekebilir. Sahada çalışmak, özellikle yapılması gereken alanın büyüklüğüne bağlı olarak, çalışanların fiziksel dayanıklılığı ve üst düzey dikkat gerektirebilir. Çalışma saatleri genellikle hafta içi normal iş saatleri arasında (9 – 5 gibi) olsa da, projelere bağlı olarak, çalışma saatleri daha esnek hale gelebilir. Bazı durumlarda, çalışanlar gece çalışması veya hafta sonları çalışması gerekebilir, ancak bu daha sık değildir.