SSK’lı çalışanların malullük sebepleri ve emeklilik hakları, çalışabilecekleri fiziksel ya da zihinsel iş yapma kapasitelerinde kalıcı bir kayıp meydana gelmesi sonucu ortaya çıkan bir durum olan malullük kapsamında incelenir. Malul sayılabilmesi için kişinin %60 oranında iş yapma kabiliyetinin kaybı gerekmektedir. SSK’lı çalışanlar, malul sayılmaları halinde malullük maaşı alabilmekte ve belirli şartlar altında malulen emekli olabilmektedir. Malullük maaşı alabilmek için ise en az 10 yıl sigortalı olmak, son 3 yıl içinde en az 1260 gün prim ödemek ve maluliyet sebebiyle çalışamama durumunun belgelenmesi gerekmektedir.
- Malul sayılma sebepleri arasında; iş kazası, meslek hastalığı, genel hastalık ve doğuştan gelen rahatsızlıklar yer almaktadır.
- Malulen emekli olabilmek için ise en az 10 yıl sigortalı olmak, 1800 gün prim ödemiş olmak veya yaş haddi dolmuş olmak gerekmektedir.
- Malulen emekli olan kişilerin maaşları, normal emekli maaşı tutarının en az dörtte üçü olarak belirlenir.
SSK’lı çalışanlar, maluliyet sebebiyle hem maaş hem de emeklilik haklarından yararlanabilme imkânına sahiptirler. Ancak, maluliyet durumunun belgelenmesi ve belirli şartların yerine getirilmesi gereklidir.
Malullük Nedir?
Malullük, çalışanların iş yapabilme kabiliyetlerinin kalıcı olarak kaybı sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Bu durum, çalışanın mesleki faaliyetlerini yerine getirmesini engelleyecek derecede bir sağlık sorunu yaşaması ile meydana gelebilir. Malullük, çalışanın işgücü piyasasından kalıcı olarak çıkmasına neden olabilir ve çalışanlar, bu durumda sağlanan sosyal haklardan yararlanabilirler.
SSK’da Malullük Şartları
SSK’lı çalışanların malullük maaşı alabilmeleri için öncelikle en az 10 yıl sigortalı olarak çalışmış olmaları gerekmektedir. Ayrıca, malullük durumu en az yüzde 60 oranında bir iş göremezlik raporu ile belgelenmelidir.
Malullük durumunun SSK kayıtlarında kayıtlı olması da şartlardandır. Ancak, sigorta süresi eksik olan çalışanlar, prim ödemelerini tamamlayarak malullük maaşı alabilirler. Toplam prim ödeme gün sayısı, en az 1800 gün olmalıdır. Bu 1800 gün, son 15 yıl içinde ödenmiş prim günleri kapsamaktadır.
Unutulmaması gereken bir diğer nokta da, malullük durumunun meslek hastalığından kaynaklanması durumunda, sigortalının prim ödeme gün sayısına bakılmaksızın malullük maaşı alma hakkı bulunmaktadır.
Malullük Maaşı Başvurusu Nasıl Yapılır?
SSK’lı çalışanların malullük maaşı alabilmeleri için belirli bir başvuru süreci bulunmaktadır. İlk önce çalışanın malul olduğunu gösteren sağlık kurulu raporu alınmalıdır. Rapor, çalışanın sağlık durumunun tespiti için hastanede yapılan muayene sonucunda düzenlenmektedir. Daha sonra, Sosyal Güvenlik Kurumu genel müdürlüğüne veya SGK birimlerine başvuru yapılmalıdır. Başvuru sırasında sağlık raporu, nüfus cüzdanı ve SSK kimlik kartı gibi belgelerin sunulması gerekmektedir. Başvurunun kabul edilmesi durumunda ise, süreç devam ederek malullük maaşı alınmaya başlanacaktır.
Malullük Aylığı Nasıl Hesaplanır?
Malullük aylığı, çalışanın maluliyet derecesi ve prim gün sayısı gibi faktörlere göre hesaplanır. Çalışanın malul olması halinde, sağlık kurulu raporunda belirtilen maluliyet derecesine göre bir aylık tutarı belirlenir. Prim gün sayısına göre ise bu tutarın ne kadarı ödeneceği hesaplanır.
Malullük aylığı hesaplanırken, çalışanın son üç yıla ait prime esas kazançları da dikkate alınır. Bu kazançlar, çalışanın maluliyet öncesindeki üç yıl boyunca SSK’lı olarak çalıştığı dönemde elde ettiği ücretlerdir.
Malullük aylığı hesaplanırken bazı istisnalar da bulunmaktadır. Örneğin, çalışanın emekli aylığından daha yüksek bir malullük aylığı olması halinde, çalışana emekli aylığı yerine malullük aylığı ödenir. Ayrıca, iş kazası veya meslek hastalığı sonucu malul olan çalışanların malullük aylığı hesaplanırken farklı bir formül kullanılır.
| Faktörler | Nasıl Hesaplanır |
|---|---|
| Maluliyet Derecesi | Sağlık Kurulu raporunda belirtilir. |
| Prim Gün Sayısı | SSK’lı çalıştığı dönemlerde ödenen prim gün sayısına göre hesaplanır. |
| Prime Esas Kazanç | Çalışanın maluliyet öncesindeki son üç yıla ait prime esas kazançları dikkate alınır. |
SSK’dan Malulen Emeklilik Şartları
SSK’lı çalışanlar, iş kazası, meslek hastalığı veya genel sağlık durumundaki bozulma gibi nedenlerle çalışma kabiliyetlerini kaybettiklerinde malulen emeklilik hakkına sahiptirler. Bunun için, malulen emekli olabilmek için bazı şartları yerine getirmeleri gerekir.
İlk olarak, kişinin SSK prim ödemesinin en az 10 yıl olması gereklidir. Ayrıca, kişinin sigortalı olarak çalışmaya devam ederken malullük nedeniyle işinden ayrılmış olması gerekiyor. İşverenin, çalışanın sağlık sorunları nedeniyle işinde devam etmesine uygun bir iş sağlayamaması durumunda, çalışan malul sayılır ve malulen emeklilik hakkına sahip olabilir.
Bunun yanı sıra, kişinin maluliyet derecesi en az yüzde 60 olmalıdır. Bu nedenle, Sağlık Kurulu’na başvurarak tıbbi inceleme raporu almak gereklidir. Rapor, kişinin çalışma kabiliyetinin kalıcı olarak kaybettiğini ve malul sayılabileceğini belirtirse, çalışan malulen emekli olabilir.
Ek olarak, çalışanın yaş sınırı da malulen emeklilik için belirleyici bir faktördür. Malulen emekliliğe ayrılabilmesi için, çalışanın yaşının 18 ile 60 arasında olması gerekmektedir.
Bu şartların yerine getirilmesi halinde, SSK’lı çalışanlar malulen emeklilik hakkına sahip olabilirler.
Malulen Emekli Nasıl Hesaplanır?
SSK’lı çalışanlar, çalışma gücü ve verimliliğini kaybettiğinde malulen emekli olabilir. Malulen emeklilik durumunda, SSK müdürlüklerine başvuruda bulunup şartları taşıdıklarını belgelemeleri gerekmektedir. Malulen emekli olmak isteyen çalışanlar için emeklilik yaş sınırı aranmamaktadır. Ancak, malullük derecelerine göre değişen oranlar belirlenmektedir. Malullük durumuna göre ödenecek emekli maaşı hesaplanırken; çalışanın son 4 aylık brüt ücreti, hizmet yılı ve maluliyet oranı göz önüne alınır. Bu hesaplamalar Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından belirlenir ve çıkan sonuca göre emekli maaşı belirlenir.
Malulen Emekli Olmanın Avantajları Nelerdir?
Malulen emekli olmanın SSK’lı çalışanlar için birçok avantajı bulunmaktadır. Bu avantajların en önemli olanı, yaş şartı olmaksızın emekli olabilme hakkıdır. Diğer emeklilik türlerinde olduğu gibi belirli bir yaşa ulaşmak zorunda değilsiniz, eğer malulen emekli olacak kadar engellilik dereceniz varsa emekli olabilirsiniz. Ayrıca, malulen emekli olan kişilerin emekli maaşları diğer emeklilik türlerine göre daha yüksektir. Bu nedenle, çoğu SSK’lı çalışanın malulen emekli olmayı tercih ettiği bilinmektedir. Bunun yanı sıra, malulen emekli olan kişilerin sağlık giderleri SSK tarafından karşılanmaktadır.